Stalín e a loita pola reforma democrática. (y 5)

15. Pero o proxecto non saiu adiante. Como coas anteriores propostas para a democratización do Estado soviético e do Partido, descoñecemos os detalles de como sucedeu. Probabelmente foi rexeitado no Pleno do Comité Central. O XIXº Congreso do Partido foi posposto até 1952. Tampouco sabemos a razón. A natureza do borrador do programa do Partido fai-nos intuir que a postura contrária do Comité Central -os Primeiros Secretários- puido ser o motivo.(29)O XIXº Congreso do Partido

16. Parece ser que Stalin e os seus colaboradores fixeron un último esforzo por afastar o Partido do controlo directo do Estado no XIXº Congreso do Partido en 1952 e no Pleno do Comité Central celebrado pouco despois. Comezando por Khruchev, a nomenclatura do Partido tentou destruir toda memória deste Congreso. No periodo de Brezhnev, foron publicadas as transcricións de todos os Congresos do Partido até o XVIIIº. A dia de hoxe, ainda non foi publicada a transcrición do XIXº. Stalin deu un breve discurso no Congreso que si foi publicado, o que nunca foi publicado, agás breves referéncias, foi o discurso de noventa minutos que dirixiu no posterior Pleno do Comité Central. Ninguén ten a transcrición deste Pleno.(30)

17. Stalin convocou o Congreso para cambiar o estado e a estrutura organizativa do Partido. Entre aqueles cámbios destacan:- O nome do Partido, até entón "Partido Comunista de Toda a Unión (Bolchevique)”, foi oficialmente mudado polo de "Partido Comunista da Unión Soviética". O cámbio ia na liña da meirande parte dos partidos comunistas do mundo, atando o partido ao estado.(31)- Un "Presidium" subtituiu ao Politburó do Comité Central. Este nome tamén se empregou noutros órgaos representativos, como, por exemplo, o Presidium do Soviet Supremo. Tamén se eliminou o "político" do nome, -despois de todo, "político" era todo o Partido, non só os dirixentes.

18. Este cámbio, non hai dúvida, tamén suxire un órgao que governa só o Partido, non Partido e Estado. O Politburó fora un organismo composto por membros de distinta procedéncia: o Secretário do Consello de Ministros (a cabeza do órgao executivo do Estado -é dicer, a xefatura do Estado); o Secretário do Presidium do Soviet Supremo (cabeza do corpo lexislativo); o Secretário Xeral do Partido (Stalin); un ou dous Secretários do Partido; e un ou dous ministros do governo. As decisións do Politburó afectaban tando ao Partido como ao Governo.

19. Xa que logo, en comparación coa práticamente posición suprema do Politburó no país, o papel do Presidium eran moi limitado. Xa que nen o xefe de estado nen o do Soviet Supremo tiñan asentos reservados nel, o Presidium tan só era o órgao dirixente do Partido Comunista.

20. Houbo máis cámbios:- O posto de Secretário Xeral (o do próprio Stalin) foi suprimido. Agora, Stalin era tan só un dos 10 Secretários do Partido(32), todos eles con asento no novo Presidium, composto por 25 membros e 11 suplentes, cantidade moito maior que os 9 e 11 do antigo Politburó. A sua numerosa composición facían del un órgao máis deliberativo que executivo, imposibilitado para tomar decisión que se executasen rutinária e rápidamente.- A meirande parte dos membros do Presidium parece ser que eran funcionários governamentais, máis ca líderes do Partido. Khruchev e Malenkov perguntaron-se máis tarde como podia coñecer, ainda que fose só de ouvidas, a persoas que el mesmo suxerira para o Presidium, xa que non eran líderes famosos do Partido (é dicer, non eran Sercretários do Partido). Stalin nomeou-nos, probábelmente, polas suas posicións de liderazgo no Estado, en contraposición co liderazgo no Partido.(33)

21. Despois de dimitir no XIXº Congreso do Partido como Secretário Xeral do Partido, Stalin propuxo a sua renúncia, na reunión do Comité Central posterior a este Congreso, do seu posto neste órgao, mantendo-se só como Xefe de Estado (Secretário do Consello de Ministros).

22. Se Stalin non formara parte do Comité Central, mantendo só o posto de Xefe de Estado, os funcionários do governo non sentirian a necesidade de facer un informe ao Presidium, o órgao máis alto do Partido. A renúncia de Stalin limitaria a autoridade dos funcionários do Partido, cuxo papel "supervisor" no Estado non seria necesário en termos produtivos. Se Stalin non estaba á cabeza do Partido, os líderes do Partido, a nomenclatura, perderia prestíxio. Os militantes de base xa non se sentirian obrigados a "elexer" -é dicer, confirmar- os candidatos recomendados polos Primeiros Secretários e o Comité Central.

23. Desde esta perspectiva, a dimisión de Stalin do Comité Central significaria un desastre para a nomelclatura, que se sentia protexida da crítica despiadada da base militante por estar á "Sombra de Stalin". Tamén significaria que, nun futuro, só a xente máis capacitada permaneceria tanto na nomenclatura do Partido como na dirección do Estado.

24. A caréncia dunha transcrición suxire que o que sucedeu no Pleno, incluídas as palabras de Stalin no seu discurso, non foi do agrado da nomenclatura que non quixo que fosen públicas. Tamén indica, é importante acentuá-lo, que Stalin non era "todopoderoso". Por exemplo, as sérias críticas de Stalin a Molotov e Mikoian durante o Pleno non foron publicadas até moito despois da sua morte.(34)

25. O recoñecido escritor soviético Konstantin Simonov, participante nese Pleno como membro do Comité Central, foi testemuña do sobresalto e o pánico de Makenkov cando Stalin propuxo votar a sua saida do posto de Secretário do Comité Central. (Simonov, 244-5) Ante unha vociferante oposición, Stalin non insistiu.(35)

26. En canto tiveron posibilidades, os mandos do Partido tomaron medidas para anular as decisións do XIXº Congreso. Nunha reunión o 2 de marzo dun Presidium reducido (esencialmente os membros do vello Politburó), con Stalin ainda vivo mais inconsciente, decidiron reducir o Presidium de 25 a 10 membros. Basicamente era de novo o antigo Politburó. O número de Secretários do Partido limitou-se outra vez a 5. Khruchev foi nomeado "coordenador" do secretariado e, cinco mesos despois, "Primeiro Secretário". Finalmente, en 1966, o Presidium retomou o seu anterior nome de Politburó.

27. Durante o resto da história da URSS foi o Partido quen continuou governando a sociedade soviética, formando os seus dirixentes unha elite corrupta e autoelexida, que autoampliaba os sues elitistas priviléxios. Baixo Gorbachov, ese grupo dirixente aboliu a URSS, ficando coa riqueza económica e o mando político na nova sociedade capitalista. Aliás, isto significou a perda dos aforros e as avantaxes sociais da clase obreira e do campesiñado, cuxo traballo foi o responsábel da imensa riqueza colectiva criada na URSS. Esta mesma nomenclatura continua a dirixir os estados postsoviéticos na actualidade.Lavrentii Beria(36)

28. Béria é a figura máis difamada na história soviética, polo que o novo xuizo histórico sobre a carreira de Béria, que comezou repentinamente após a queda da Unión Soviética, ainda é máis intenso que a nova avaliación do papel de Stalin, tema principal deste artigo.

29. Os "Cen Dias" de Béria (realmente 112 dias, desde a morte de Stalin o 5 de marzo de 1953 até a sua destitución o 26 de xuño) testemuñan o comezo dun grande número de reformas dramáticas. Se o mando soviético permitira que estas reformas se desenvolvesen totalmente, a história da Unión Soviética, do Movimento Comunista Internacional, da Guerra Fria -é dicer, a última metade do século XX- seria radicalmente diferente.

30. Todas as iniciativas de reforma de Béria merecen un estudo especial, e con algunhas así está pasando, pésie a que o governo ruso impide o aceso ás principais fontes primárias, incluso a investigadores de confianza. Algunhas destas iniciativas serian:- A reunificación de Alemaña como un estado non-socialista, neutral, unha medida que seria moi popular entres os alemáns, e claramente inoportuna para os aliados da OTAN, incluindo aos Estados Unidos.- A normalización das relacións con Xugoslávia, que prometia abandonar a sua alianza co Oeste para voltar ao Kominform.- Unha política sobre as nacionalidades oposta á "rusificación" das áreas recentemente anexionadas do oeste de Ucránia e dos Estados bálticos, xunto coa política de tender a man a algúns, cando menos, grupos de nacionalistas na emigración. Unha reforma da política nas nacionalidades noutras áreas non rusas incluíndo Xeórxia e Belarus.- Reabilitacións e compensación para aqueles inxustamente condenados por corpos xudiciais especiais (as troikas e as "Comisións Especiais" do NKVD) durante os anos 30 e 40. Baixo Béria este proceso seria moi diferente a como foi realizado máis tarde baixo Khruchev, quen "reabilitou" a moitos que eran incuestionábelmente culpábeis.

31. Algunhas reformas de Béria foron realizadas en grande parte, como:- Amnistia para un millón de encarcerados por crimes contra o Estado.- Finalizar a investigación do "Compló dos Médicos", xunto co recoñecimento de que as acusacións foran inxustas, e o castigo aos funcionários do NKVD implicados, incluindo a destitución do Comité Central de Kruglov, antiga cabeza do NKVD.(37)- Limitar o poder da "Comisión Especial" do NKVD para sentenciar á xente á morte ou a longas penas de cárcere.- Nunha campaña non só contra o "culto" a Stalin senón contra o "culto" a calquer líder, proibir a exibición de retratos de líderes nos mítines. Esta disposición foi anulada polo mando do Partido pouco despois da destitución de Béria.Os movimentos de Béria a prol dunha reforma democrática

32. Oficialmente, Béria foi detido polos seus compañeiros do Politburó e por algúns xenerais o 26 de xuño de 1953. Mais os detalles desta suposta detención son escuros, e existen versións antagónicas.(38) De calquer xeito, durante o Pleno do Comité Central adicado a acusar a Béria de vários delictos, en xullo de 1953, Mikoyan afirmou:"Cando fixo a sua apresentación na Praza Vermella sobre a tumba do camarada Stalin, despois do seu discurso, falei con el: "No seu discurso hai unha parte na que vosté garante a todos os cidadáns os direitos e liberdades previstas na Constitución. Incluso no discurso dun simples orador non ten que haber nengunha frase valeira; o discurso dun ministro de política interior, que é un programa de acción, debe ser cumprido". Respostou-me: "Cumprirei-no". (Beria 308-9; Mukhin 178)

33. Béria dixera algo que alarmara a Mikoyan. Aparentemente foi o feito de que, durante a parte crucial do seu discurso na Praza Vermella, e cando facia referéncia á Constitución, Béria non mencionou ao Partido Comunista, e só falou sobre o Governo Soviético. Béria falou en segundo lugar, depois de Malenkov, unha demostración pública de que el era agora o segundo no mando do Estado soviético. O que Béria dixo foi:"Os traballadores, os campesiños dos koljos e a intelectualidade do noso país poden traballar pacíficamente e con confianza, sabendo que o Governo soviético garante dilixente e incansábelmente os seus direitos, tal e como figuran na Constitución de Stalin... Apartir de agora, a política exterior do Governo soviético será a política leninista e stalinista de mantimento e reforzo da paz...” (Béria, Discurso)

34. Mukhin suxire a seguinte posíbel interpretación deste parágrafo:"A xente común apenás comprendeu o sentido do que Béria dixera, mais para a nomenclatura do Partido este era un duro golpe. Béria tiña a intención de conducir o país sen o Partido, é dicer, sen eles; prometeu á xente protexer os seus direitos, que non os outorgaba o Partido senón unha Constitución!" (Mukhin, 179)

35. Neste mesmo Pleno de xuño de 1953, Khrushchev afirmou:"Lembremos como Rakosi (líder comunista húngaro) dixo: Quixera saber que é o que decide o Consello de Ministros e que o Comité Central, que tipo de división debe existir... Beria constestou tranquilamente: Que Comité Central? Deixemos que decida o Consello de Ministros e que o Comité Central se ocupe das suas funcións de cadros e propaganda." (Béria 91)

36. Máis tarde, nese mesmo Pleno, Lazar Kaganovich ampliou o exposto por Khruchev:"O Partido para nós é o máis importante. Non se permite que ninguén fale como esa desvergoña (Béria), que dixo: o Comité Central (para) cadros e propaganda, non para o mando político, non para dirixir toda a vida, como nós, os bolcheviques, o entendemos." (Béria 138)

37. Semella que estes homes coidaban que Béria intentaba desaloxar ao Partido do controlo directo do país. Isto era moi semellante ao que Stalin e os seus colaboradores quixeron facer durante as discusións constitucionais entre 1935 e 1937. Tamén aparece esta idea no borrador do programa do Partido de 1947, na restruturación que Stalin realizou no XIXº Congreso e no imediato Pleno do Comité Central.

38. Sergo, fillo de Béria, afirma que o seu pai e Stalin estiveron de acordo na necesidade de afastar o Partido da dirección directa da soceidade soviética."As relacións do meu pai cos órgaos do Partido foron complicadas... Xamáis agachou as suas críticas ao aparello do Partido. Por exemplo, dixo-lles directamente a Khruchev e Malenkov que o aparello do Partido corrompia á xente. Era necesário anos antes, cando o Estado soviético acababa de formar-se. Mais, meu pai perguntaba-lles: "Quen precisa hoxe destes controladores?.Tiña este tipo de conversas francas con directores de indústrias e fábricas a quen, evidentemente, non lles importaban nada os inúteis do Comité Central.Meu pai era igual de sincero con Stalin. Joseph Vissarionovich estaba de acordo en que o aparello do Partido se quitara a si mesmo de responsabilidades en matérias concretas e non tiña nada que facer agás parolar. Sei que un ano antes da sua morte, cando apresentaba o novo deseño de Presidium do Comité Central, Stalin dera un discurso centrado na necesidade de atopar novas formas de dirixir o país, xa que os vellos camiños non eran os mellores. Comezou entón unha viva discusión sobre a actividade do Partido”. (Sergo Beria, Moy Otets Lavrentii Beria)

39. A restruturación planexada por Béria das relacións entre o Estado e o Partido, probábelmente seria moi ben acollida polos militantes de base, por non falar da maioria dos cidadáns soviéticos non militantes. Mais constituia unha grande ameaza para a nomenclatura.

40. Mukhin explica-o así:"Beria non renunciou a convencer á xente de que o país debia ser governado, en todo o território, polos Soviets, como recollia a Constitución, e que o Partido tiña que ser un órgao ideolóxico que, meiante a propaganda, axudaria a garantir que todos os soviets fosen comunistas. Béria propuxo levar á prática o auténtico espírito da Constitución recollido na lenda: "Todo o poder aos Soviets!" Mentres Béria traballase exclusivamente na esfera de ideas, estas podian ser desagradábeis para a nomenclatura, pero non perigosas. Xa que eles tiñan o poder, podian seleccionar delegados para o Soviet Supremo instruidos de tal xeito que imposibilitasen a posta en prática das ideas de Béria. Pero, e se Béria non permitise aos secretários e ao Comité Central dirixir as eleizóns e a sesión do Soviet Supremo, que decicións poderian tomar os deputados?” (Ubiystvo 363-4)

41. Evidentemente, isto enfrontaba a Béria coa maioria da nomenclatura do Partido.(Ubiystvo 380) Khruchev representaba o intereses deste grupo ou, cando menos, dunha parte grande e activa do mesmo. E Khruchev tiña un conceito completamente distinto da "democrácia". O famoso director de cinema Mikhail Romm rexistrou as verbas de Khruchev nunha reunión con intelectuais:"Por suposto que vos escoitamos, e falamos con vós. Pero quen decidirá? No noso país é o povo quen ten que decidir. E quen é o povo? É o Partido. E quen é o Partido? Nós somos o Partido. Isto significa que nós decidiremos. Decidirei eu. Entendido?" (Alikhanov)

42. Como Mukhin dixo: "o Partido, como unha organizaciòn de millóns de comunistas, chegara á sua fin. O grupo de persoas no seu cume converteu-se no Partido".(Mukhin, Ubiystvo 494)Mortes de Stalin e Béria

43. Ademais da misteriosa circunstáncia da morte de Béria, hai suficientes probas para considerar que a Stalin o deixaron morrer tirado no chan do seu despacho despois de ser golpeado ou, quizais, até envenenado. Non temos tempo ou espazo para resumir esta cuestión aquí.

44. Porén, non é necesário para os obxectivos deste traballo. A enorme circulación e credibilidade destas suposicións entre rusos de todo o espectro político amosa que moitos rusos coidan que as mortes de Stalin e Béria conviñan moito á nomenclatura. Estas probas, independentes doutras que poidan indicar que foron asasinados, demostran que tanto Stalin como Béria querian unha perestroika comunista, unha "restruturación", ainda que política, non económica, do poder, no canto da superexplotación capitalista e a estafa que padeceu o país sob aquel nome desde finais dos anos 80.

45. O resultado imediato dos fracasos de Stalin e Béria na democratización foi que a URSS ficou nas mans dos líderes do Partido. Non chegou á democrácia obreira á URSS. A nomenclatura do Partido continuou a monopolizar o controlo das cuestións claves, incluso no Estado e na economia, desenvolvendo unha elite parasitária e explotadora, con fortes semellanzas cos seus homólogos dos países abertamente capitalistas.

46. Realmente, este elite continua hoxe no poder. Gorbachov, Ieltsin, Putin, e o resto dos líderes de Rúsia e das antigas repúblicas soviéticas son todos antigos membros da dirección do Partido. Durante moito tempo espremeron aos cidadáns da Unión Soviética como funcionários superprivilexiados. Con Gorbachov, foron eles os que dirixiron a privatización de toda a propriedade colectiva que pertencia á clase obreira da URSS, empobrecendo non só aos traballadores, senón tamén á ampla clase meia. Este proceso foi cualificado como a maior expropriación na história do mundo.(39) (The Party nomenklatura destroyed the Soviet Union. Bivens & Bernstein; O'Meara; Williamson)

47. Para agachar o seu protagonismo nas execucións masivas dos anos 30, os seus éxitos en frustrar as tentativas democratizadoras de Stalin, as suas negativas a poñer en prática as reformas de Stalin e Béria -é dicer, esconder a sua negativa a democratizar a Unión Soviética- Khruchev e os líderes do Partido culparon a Stalin de todo, mentindo sobre a existéncia de conspiracións sérias na URSS dos anos 30, e agachando o seu papel nas execucións en masa que seguiron.

48. O "discurso secreto" de Khruchev foi o maior golpe contra o movimento comunista mundial na história. Estimulou aos anticomunistas de todo o mundo, que decidiron que por unha vez habia un líder comunista no que poder confiar. Os documentos que viron a luz após a queda da URSS demostran que práticamente todas as acusacións de Khruchev contra Stalin eran mentira. Esta evidéncia, pola sua parte, obriga-nos a investigar as verdadeiras motivacións do ataque de Khruchev a Stalin.(40) Os investigadores rusos demostraron xa que os cargos "oficiais" contra Béria, citados por Khruchev e os seus seguidores na dirección soviética, son falsos ou carecen absolutamente de probas. Béria foi asasinado xudicialmente por razóns que os seus executores xamáis revelaron. Os montes de mentiras que agachan estes acontecimentos fan que nos teñamos que perguntar: Que sucedendo realmente? O presente ensáio quer ser unha resposta.Conclusión e futura investigación

49. Xa que Stalin pensaba na participación de vários partidos no seu proxecto de eleizóns, que tipo de democrácia seria esta? As perguntas sobre a democrácia teñen que comezar con outra pergunta: "Que se entende por democrácia?".

50. No mundo capitalista industrializado "democrácia" equivale a un sistema onde os partidos políticos compiten en eleizóns, pero no que todos os partidos políticos son controlados polas elites ricas e autoritárias. Tampouco esta "democrácia" permite cambiar o sistema económica capitalista por outro alternativo. Esta "democrácia" é unha criazón da clase capitalista dirixente. É dicer, esta "democrácia" é "falta de democrácia".

51. Serían factíbeis eleizóns nas que participaran cidadáns e grupos de cidadáns dentro dos límites que supón aceitar o poder dirixente da clase obreira? Poden funcionar nunha futura sociedade socialista? Cal é o papel da "democrácia representativa", é dicer, das eleizóns, nunha sociedade que busca rematar coas clases sociais? Como esta aposta recomendada na Constitución de 1936 nunca foi levada á prática, non podemos saber cais serian os aspectos positivos e negativos da mesma. Marx e Engels fixeron importantes análises sobre a natureza da democrácia proletária, baseando-se no estudo da prática da Comuna de París. É unha mágoa que non contemos cunha experiéncia de eleizóns abertas na Unión Soviética na época de Stalin. Poderiamos aprender moito das debilidades e das avantaxes deste sistema.

52. Os estudos motivados polo anticomunismo seguirán dando folgos ao vello e falso, ainda que non o suficientemente desacreditado, paradigma Khrushchev/Guerra Fria/Antiestalinismo. Mais o proceso de reinterpretar a história da Unión Soviética á luz dos anteriormente secretos documentos soviéticos comezou hai moito en Rúsia. Chegará pronto a outras partes do mundo. Un dos principais obxectivos destes estudo é o de introducir a outros nesta nova interpretación.

53. Hai un aspecto que surprenderá a case todos os leitores. Por mor do "culto á personalidade", a adulación á figura de Stalin, fomos condicionados para ver en Stalin un "ditador todopoderoso". Esta mentira fundamental no paradigma histórico Krushchev/Guerra Fria, feita anacos polas investigación que apresento neste ensaio, deformou fatalmente a nosa comprensión da história soviética. De feito, Stalin nunca foi "todopoderoso". Foi limitado polos esforzos combinados doutros líderes do Partido. Nunca foi capaz de acadar o seu obxectivo de reformas constitucionais. Tampouco podia controlar aos Primeiros Secretários e ao NKVD.

54. O "culto" agachou estas loitas políticas. As transcricións do Pleno do Comité Central amosan que, anque ás veces os líderes bolcheviques discrepaban abertamente con Stalin, isto acontecou en raras ocasións. As disputas políticas non eran tratadas abertamente até resolvé-las, senón doutros xeitos, como foi o caso dos Primeiros Secretários en xullo de 1937. Outras veces utilizaban-se métodos policiais, interpretando o desacordo político como unha oposición hostil.

55. Independentemente do mecanismo de resolución das discrepáncias, o resultado do "culto" foi un autoritarismo profundamente antidemocrático. Stalin parece ser un dos poucos líderes soviéticos en comprender isto. Ao longo da sua vida condenou o "culto" en moitas ocasións.(41) Porén, nunca se decatou da intensidade do dano que podia causar.

56. As conclusións ás que chegamos, case exclusivamente sobre a base doutras investigacións, suxiren novos temas importantes para unha investigación adicional.Que forma pode tomar a "democrácia" nunha sociedade socialista que ten como obxectivo acadar unha sociedade sen clases? Un modelo como o previsto por Stalin na Constitución de 1936, democratizando a Unión Soviética e restaurando o papel orixinal do Partido Bolchevique, como unha organización de revolucionários cuxo principal traballo é conducir o país ao comunismo? Ou este modelo xa incorpora aspectos capitalistas da democrácia burguesa que acelerarian, no canto de impedí-lo, a evolución da URSS cara ao capitalismo?- Cal é o papel apropriado dun partido comunista nunha sociedade dese tipo? Cais son as formas específicas da dirección políca compatíbeis coa posesión do poder democrático polo clase obreira? Que formas de dirección política e económica son antagónicas a estes obxectivos?

57. Unha vez que nos perguntamos se as eleizóns e o governo "representativo" abondan para expresar os intereses dos traballadores e campesiños, vemos que a Constitución de 1936, de levar-se á prática, tampouco seria suficiente. Isto leva-nos a pensar que a "solución" tampouco pasa por fortalecer o Estado e debilitar o Partido -e parece que foi isto o que pensaron Stalin e Béria. Os marxistas coidan que o estado é dirixido por unha clase ou outra, polo que se unha nova clase dirixentes proveniente das capas superiores do Partido, ou dalgunha outra parte da sociedade, governará e cambiará o estado para facer este novo poder máis efectivo. Isto suxire que a diferenza entre Partido e Estado é artificial e enganosa, e debe ser suprimida.O termo burocratismo, ou burocrácia, mentres aponta a un problema, agacha outros. Suxiro que as cuestións expostas anteriormente -sobre a democrácia e o papel do partido- deben levar-nos a empregar modos máis materialistas de pensar as relacións, nunha sociedade socialista, entre a parte organizada e políticamente máis consciente, e a menos organizada ou menos consiente políticamente que representa a maioria produtiva.Os bolcheviques xeralmente, e Stalin expresamente, facian unha grande distinción entre preparación política e habilidade técnica ou educación. Mais eles nunca estudaron suficientemente a contradición entre "militante" e "técnico", como si se fixo durante a Revolución Cultural chinesa. A idea compartida por case todos os socialistas de que se podia separar a supervisión política do coñecimento técnico e a produción, reflicte, en parte, a noción errada de que a ciéncia -a técnica- é políticamente neutra, e de que unha produción económica eficaz xa era políticamente de esquerdas ou comunista. A contradición entre Estado-Partido e continuación desta.Que significa "democrácia interna" no contexto dun partido comunista? Na URSS, moitas das forzas de oposición cuxos pontos de vista foron derrotados nas Conferéncias e Congresos do Partido durante os anos 20, asiron o camiño das conspiracións que, no seu último termo, buscaban o asasinato de dirixentes do Partido, golpes de Estado e colaboracións, através de actividades de espionaxe, coas poténcias capitalistas inimigas. Ao mesmo tempo, líderes rexionais do Partido desenvolveron hábitos ditatoriais que, por unha banda, os afastaban da militáncia do Partido (e, por suposto, da povoación non comunista, que era moito máis numerosa), e por outra banda, garantian priviléxios materiais.

58. As avantaxes materiais dos altos cargos do Partido tiveron que xogar un importante papel, incluso decisivo, no desenvolvimento do que se coñeceu como nomenclatura. Igualmente, o evidente obxectivo de Stalin de afastar o Partido do mando directo e devolvé-lo ás tarefas de "axitación e propaganda" poderia suxerir a toma en consideración desta contradición por parte de Stalin e, quizais, tamén por outros dirixentes. Até que ponto as grandes diferenzas salariais eran esenciais para estimular a industrialización na URSS? E se estas diferenzas fosen esenciais, foi un erro permitir aceder a priviléxios materiais a membros do Partido (paga alta, mellor aloxamento, tendas especiais, etc.? O contexto político no que se tomaron estas decisións, finais dos anos 20 e princípios dos 30, debe ser estudado con máis detimento. Os debates, que tiveron lugar a princípios dos anos 30 e que por agora ainda non están disponíbeis, referidos ao salário máximo dos membros do Partido, teñen que ser descubertos e estudados.

59. Semella que Zhukov e Mukhin pensaron que a táctica, que eles atribuen a Stalin e Béria, de afastar os líderes do Partido da dirección do Estado, era a mellor para impedir a dexeneración do Partido. Como suxiro máis arriba, quizais a verdadeira causa da dexeneración do Partido foi a defensa dos seus priviléxios, máis que a contradición "militante-técnico".

60. Pensaba-se, por suposto, na necesidade dos incentivos materiais, primeiro, para reclutar técnicos para edificar a base industrial da URSS, expertos no seu traballo mais burgueses, anticomunistas e inimigos da clase obreira. Partindo disto, podemos argumentar que os altos salários foron necesários para animar aos técnicos expertos (incluíndo traballadores expertos) a que se afiliasen ao Partido Bolchevique; ou para traballar duro en condicións adversas, a miúdo perigosas para a saúde, e sacrificando a vida familiar. Isto serviria para xustificar as desigualdades semellantes ás do mundo capitalista.

61. Se cadra Stalin e Béria coidaron que devolvendo ao Partido a unha función puramente política, poderian impedir a sua dexeneración. Xa que esta estratéxia nunca se levou á prática, non podemos sabé-lo. Pero suspeito que a cuestión dos "incentivos materiais", é dicer, desigualdade económica, é a fundamental. Nas conversas con Félix Chuev, un ancián Molotov reflexiona sobre a necesidade dun cada vez maior igualitarismo, preocupando-se polo futuro do socialismo na URSS por mor do crecimento das desigualdades. Molotov non via as raíces desta desigualdade nos tempos de Lenin e Stalin. De feito, Molotov, como Stalin, era incapaz de analisar críticamente o legado de Lenin, mália que a idea de manter e ampliar algunhas desigualdades co fin de estimular a produción podemos encontrá-la en Lenin e, indo máis atrás, no Marx da Crítica ao Programa de Gotha.

62. As perguntas que un se fai reflicten inevitábelmente as preocupacións próprias, e o meu caso non é unha excepción. Coido que a história do Partido Bolchevique durante a etapa de Stalin -unha história terxiversada polas mentiras anticomunistas e que ainda ten que ser escrita- ten moito que ensinar ás futuras xerazóns. Os activistas políticos que estudan o pasado para guiar-se, ou os investigadores con consciéncia política que entenden que sus mellores contribucións a un futuro mellor pasan polo estudo das loitas do pasado, teñen moito que aprender da história da Unión Soviética.

63. Como mariñeiros do medievo con mapas máis imaxinários que reais, nós fomos enganados por histórias canónicas sobre a URSS, a meiranda parte delas falsas. O proceso de descobrir a história real da primeira experiéncia socialista acaba de encetar. Como pode comprender calquer leitor deste ensaio, coido que isto é dunha enorme importáncia para o futuro.

Notas

1. A versión de Trotsky da história soviética antecedeu á de Khruchev, entallando-se con esta última como unha espécie de versión "esquerdista", mália a sua falla de prestíxio fora dos círculos trotkistas. Tanto unha como outra, dan unha imaxe extremadamente negativa de Stalin; o termo "demonizar" non é exaxerado. Sobre Trotsky, consultar McNeal.

2. O difundido uso do termo "terror" para adxectivar o periodo da história soviética que vai desde meados de 1937 até 1939-40 pode deber-se a unha aceitación acrítica do tendencioso e pouco fiábel traballo de 1938: O Gran Terror. O termo é tan inexacto como polémico. Ver "Fear and Belief in the URSS's Gran Terror: Response a Arrest, 1935-1939", Slavic Reviw 45 (1986), 213-214. Ver tamén "Social Dimensions of Stalinist Rule: Humor and Terror in the USSR, 1935-1941", de Thurston no Journal of Social History 24, nº 3 (1991) 541-562; Life and Terror Ch. 5, 137-163.

3. O pensamento marxista-leninista rexeita a "democrácia representativa" capitalista por constituir esencialmente unha cortina de fume para o controlo das elites. Moitos pensadores políticos non-marxistas acreditan nisto. Por exemplo, Lewis H. Lapham (editor de Harper's Magazine), "Lights, Camera, Democracy! On the conventions of a make-believe republic", Harper's Magazine, agosto de 1996, 33-38.

4. Citado por Yuri Zhukov en Zhupel Stalina, Komsomolskaia Pravda, 5 de novembro de 2002. O profesor Getty confirmou-me este ponto nun correo electrónico.

5. O nome do Partido pasou en 1952 a ser Partido Comunista da Unión Soviética.

6. Yenukidze, un vello revolucionário, xeorxiano e amigo de Stalin, ocupou durante moito tempo unha posición preminente no Governo soviético, e nunca foi relacionado con nengún dos grupos de oposición dos anos 20. Nesta época estaba ao mando da Garda do Kremlin. Aos poucos meses foi un dos primeiros en ser denunciado como membro dun plano para un "golpe de man" contra o liderazgo de Stalin. Zhukov (KP, 14 de novembro de 2002) indica que isto debeu irritar profundamente a Stalin.

7. A II Parte, Capítulo 3, Artigo 9 da Constitución soviética de 1924, vixente neste momento, concedeu aos habitantes das cidades unha elevadisima influéncia social; un delegado soviético por cada 25.000 votantes urbanos, e un delegado por cada 125.000 votantes do campo. Isto concordaba co superior apoio aos socialismo dos obreiros, e co conceito marxista do estado como ditadura do proletariado.

8. Isto, de feito, non é unha lei, senón "unha decisión do Comité Executivo, e o Consello de Comisários Populares", e, xa que logo, das áreas lexislativa e executiva do governo. O feito de que se chame "lei", incluso no ámbito académico, demostra que a maioria dos que se refiren a ela nen sequer a leron. Está impreso en Tragediia Sovetskoy Derevni. Dollektivizatsiia I Raskulachivanie. Documenty I Materialy. 1927-1939. Tomo 3. Konets 1930-1933 (Moscova: ROSSPEN, 2001), Nº 160, pp. 453-4, e en Sobranie zakonov i rasporiazhenii Raboche-Krest'ianskogo Pravitel' SSSR, chast' I, 1932, pp. 583-584. Os meus agradecimentos a Rittersporn por esta última cita.

9. Para reconstruir a economia o máis rápidamente posíbel após a devastación da Guerra Civil e a conseguinte fame, os bolcheviques permitiron certa actividade do capital e favoreceron certos negocios privados, sempre baixo controlo governamental. É o que se coñece como Nova Política Económica (NEP).

10. Stalin “Informe ao XVIIº Congreso do Partido” 704, 705, 706, 716, 728, 733, 752, 753, 754, 756, 758.

11. Isto non é de coñecimento xeral, e o seu significado é raramente comprendido. A nosa opinión sobre Stalin foi moldeada por aqueles que o odiaron (McNeal 87). Stalin foi un excelente estudante no seminário de Iblisi (Xeórxia) onde foi enviado pola sua mai. Adicando a sua vida desde a sua adolescéncia ao movimento revolucionário da clase obreira, nunca tivo oportunidades para unha educación superior, ainda que era moi intelixente e un grande leitor cuxo aprendizado ia desde a filosofia até cuestión técnicas como a metalúrxia. Os rexistros da época testemuñan o seu profundo coñecimento de moitas áreas técnicas. Un académico ruso que estudou a biblioteca de Stalin dá unhas cifras impresionantes: 20.000 volumes na sua casa após a guerra, moitos dos 5.500 trasladados ao Instituto de Marxismo-Leninismo están subliñados e apresentan anotacións (Ilizarov). Roy Medvedev, que ódia a Stalin, ve-se na obriga de admitir as considerábeis leituras de Stalin (Medvedev, Lichnaia). Moitos dos colaboradores que escolleu reflicten esta mesma inclinación á superación persoal. Sergei Kirov, o líder do Partido en Leningrado e estreito aliado de Stalin que foi asasinado en 1934, destacou polas suas amplas leituras literárias (Kirlina 175). "Cando Kirov foi asasinado, os investigadores fotografaron todo o que axudara á investigación, incluíndo a superfície dunha mesa de traballo. Na direita habia un manual de enxeñaria de Hutte, na esquerda unha morea de publicacións científicas e técnicas, lendo-se no título superior "Combustíbel Shale". Efectivamente, era moi vasta a rede de intereses deste traballador do Partido, como acontecia con Stalin”. (Mukhin Ubiystvo 625) En 1924, Lavrenty Beria, após vários anos de traballo revolucionário e clandestino moi perigoso, como por exemplo a infiltración en grupos violentos anticomunistas caucásicos, escrebeu o seu currículo no Partido. O propósito de enumerar os seus méritos era para unha petición, mais non para un traballo cómodo, como pedian a meirande parte dos "vellos bolcheviques", senón para que se lle permitise volver aos estudos de enxeñaria e poder contribuir á construción dunha sociedade comunista. (Beria: Konets Kar'ery, 320-325)

12. Thurston, nos Capítulos 2, 3 e 4, é o mellor resumo, nos primeiros anos 90, das probas relacionadas cos xuízos de Moscova. Este artigo non tratará directamente destes xuízos, nen do xuízo e execución do mariscal Tukhachevsky e outros líderes militares en xuño de 1937, ou verbo das relacións entre todas as conspiracións antisoviéticas neses xuízos citados. Como aclaran os documentos dos arquivos soviéticos, Stalin e outros dirixentes soviéticos estaban convencidos de que as conspiracións existian, e de que as acusacións nos xuízos de Moscova, incluíndo aquelas contra líderes militares, era, cando menos na sua maior parte, atinadas.

13. Getty subliña que os membros do Comité Central se negaron a respostar o discurso de Zhdanov, trasladando a confusión ao secretário Andreev. ("Excesses" 124) Zhukov enfatiza menos este ponto, xa que Eikhe e outros Primeiros Secretários respostaron na seguinte sesión, destacando a loita contra "os inimigos". (Inoy 345)

14. Para a Resolución, ver Zhukov, Inoy 362-3; Stalin, Zakliuchitel'noe. Como a resolución, que permanece inédita, o discurso de Stalin tan só menciona o tema dos "inimigos". Stalin insiste en que hai "xente moi aprezabel" entre os antigos trotskistas, e nomea concretamente a Félix Dzerzhinsky.

15. Este volume (Genrikh Yagoda) consiste esencialmente en interrogatórios efectuados a Yagoda e ao seu círculo, e na confesión de Yagoda de participar nunha conspiración para dar un golpe contra o Governo soviético, o liderazgo de Trotsky nesta conspiración e, polo xeral, todo o que confesou Yagoda no xuízo de 1938. Non hai indícios que poñan en dúvida a autenticidade das confesións. Os editores do volume negan a exatitue dos feitos citados nos interrogatórios, definindo-os como "falsos". Mais non aportan proba algunha da sua afirmación. Jansen e Petrov, P. 226 n.9, mália o seu anti-estalinismo, citan este volume como proba e sen nengún comentário. Dan-se boas probas, ademais, de que así foi na realidade; que estas conspiracións existiron, que as confesións nos xuízos públicos non foron forzadas, e que as princiapis acusacións eran certas. Outro vasto volume de documentos primários publicado en 2004 contén unha grande número de informes do NKVD sobre conspiracións e textos de interrogatórios (ver Lubianka). A explicación máis probábel da existéncia deste volume de evidéncias é que algunha, cando menos, é certa.

16. Chamado o klubok ("enredo") polos investigadores do NKVD da época e polos historiadores rusos actuais.

17. Non se publicou a transcrición do Pleno de xuño de 1937. Algúns autores afirman que non se conservou nengunha. Porén, Zhukov menciona extensamente algunhas transcricións arquivadas non acesíbeis a outros.

18. A orde de estabelecer unha troika na rexión do oeste siberiano de Eikhe existe. A petición de Eihke non se atopou, mais debeu existir, xa fora verbal ou por escrito. Vez Zhukov, "Repressii" 23, n. 60; Getty, "Excesses" 127, n. 64.

19. Getty, Excesses 131-134 comenta algunhas estatísticas. Ver Orde Nº 00447.

20. A papeleta de mostras reproduce-se en Zhukov; Inoy, 6º ilustración.

21. Ainda o 1 de fevreiro de 1936, menos de catro semanas antes do seu discurso secreto ao XXº Congreso do Partido, Khruchev definia a Yezhov como "inocente sen nengunha dúvida, un home honrado". Reabilitatsia: Kak Eto Bylo. Mart 1953-Febral' 1956 (Moscova, 2000), p. 308.

22. A sua dimisión non foi formalmente aceitada até o 25 de novembro de 1938; ver Lubianka nº 344 e 364.

23. Khruchev reclamou "executar a 20.000" persoas, Zhukov,KP 3 Dec. 02. Os comentários críticos de Yakovlev sobre as expulsións masivas de Khruchev son citados máis arriba. Eikhe foi arrestado en outubro de 1938, xulgado, acusado, condenado e executado en fevreiro de 1940. Segundo Khruchev, Eikhe rexeitó a sua confesión, afirmando que fora obtida tras ser golpeado ou torturado. A análise de Zhukov aponta a que o auténtico motivo da sorte de Eikhe foi o seu papel dirixente nas execucións masivas de 1937-1938. Ver Jansen e Petrov, 91-2. O Politburó e o Pleno do Comité Central de xaneiro de 1938 comezaron a atacar aos Secretários do Partido que reprimiran a membros cualificados do Partido. (Getty, Origins 187. O rexistro completo da investigación sobre Eikhe e o xuízo ainda están clasificados. O desexo de desviar a atención e as culpas próprias e dos Primeiros Secretários foi un dos obxectivos das mentiras contidas no seu "informe secreto".

24. Getty ("Excesses" 132) cita evidéncias de que 236.000 execucións foron autorizadas por "Moscova", querendo significar a dirección estaliniana, pero máis do 160% desa cifra, 387.000 persoas, foron executadas por autoridades rexionais.

25. No xuízo de Moscova de 1938, Yagoda confesou a sua participación na conspiración para un golpe de Estado contra o governo soviético, delatou aos asasinos de Máximo Gorki e do seu fillo, e outros crimes, mais negou con rotundidade a acusación do fiscal de espionaxe. O feito de manter-se a acusación de espionaxe un anos despois da detención de Yagoda, demostra, como pouco, que o Governo soviético pensou que el puidera ter dado información a un goberno inimigo (Alemánia, Xapón, Polónia). Como número un do Ministério do Interior, incluíndo a policia secreta e de fronteiras, Yagoda tivo a oportunidade de causar un dano incalculábel á seguridade soviética no caso de dar información a governos estranxeiros.

26. Thurston ten a mellor discusión en língua inglesa sobre isto, en Life and Terror 128.

27. O texto completo da resolución está en Zhukov, Stalin. Ver tamén a posicion máis temprana de Zhukov en Tayny 270-276, onde tamén se reproduce o texto.

28. Outra leitura dos arquivos suxire que os números puderon ser 6, 6 e 5. Ver Khlevniuk O., et al. eds, Politburo TsK VKP(b) i Sovet Ministrov SSSR 1945-1953. Moscova: ROSSPEN, 2002, 428-431.

29. Pyzhikov atribue esta tensión democrática aos Leningradenses, especialmente a Voznesensky. (Ver tamén o seu artigo "N.A. Voznesenski" en http://www.akdi.ru/id/new/ek5.htm ) Isto implicaría tamén o apoio de Zhdanov, pésie a que este apóio non "encaixara" coa teoria de Pyzhikov sobre que as forzas a prol do capitalismo -Voznesensky e os seus colegas "Leningradenses"- fosen as máis "democráticas". Nen por que non foi aprobado o borrador se os "Leningradenses" se mantiveron fortes até 1947. Tampouco isto indica, nen moito menos demostra, nengunha conexión necesária entre a coñecida orientación capitalista e consumista de Voznesensky e a democrácia política. Finalmente, non indica que Stalin non a apoiou.

30. Segundo Zhores Medvedev, o arquivo persoal de Stalin foi destruido imediatamente despois da sua morte (Medvedev, Sekretnyi). De ser así, é razoábel pensar, como fai Mukhin (Ubiystvo 612), que algunhas das suas ideas deberon ser consideradas moi perigosas, e, entre elas, as expresadas nestas duas reunións. A miña análise vai aquí, despois continua a de Mukhin, Ch. 13 e Medvedev, op. cit.

31. Seguramente foi pensado como unha medida de unificación. Cada unha das Repúblicas que formaban a URSS mantivo o seu próprio Partido: o Partido Comunista de Ucránia, de Xeórxia, etc. Isto levou a algúns líderes do Partido a pensar que Rúsia, a maior das Repúblicas, pero que non tiña nenguna Partido "de seu", estaba en desavantaxe. Parece ser que un dos cargos máis sérios contra os líderes do Partido xulgados e executados no "Asunto de Leningrado" durante a pós-guerra foi o de planexar constituir un Partido ruso e mudar a capital da República rusa (non a da URSS) a Leningrado. Posíbelmente isto faria a Rúsia ainda máis poderosa, exacerbando o chauvinismo ruso, cando o que se necesitaba nese momento era buscar a unidade das diferentes repúblicas. Ver David Brandenberger, "Stalin, the Leningrad Affair, and the Limits of Postwar Russocentrism", Russian Review 63 (2004), 241-255.

32. O posto de "Primeiro Secretário" foi criado por Khrushchev após a morte de Stalin.

33. Citado en Mukhin, Ubiystvo 617.

34. A publicación máis antiga que atopei está no xornal de esquerdas Sovetskaia Rossiia do 13 de xaneiro de 2000, en http://www.kprf.ru/analytics/10828.shtml; en inglés, en http://www.northstarcompass.org/nsc0004/stal1952.htm.

35. Mukhin coida que foi un grave erro. Defende que o interese da nomenclatura era que Stalin morrera sendo ainda Secretário do Comité Central (mália non ser xa "Secretário Xeral") e Xefe de Estado -é dicer, mentres el reunia os cargos de cabeza de Partido e do país. Deste xeito, seria máis doado que o seu sucesor como Secretário do Comité Central fose aceitado polo país e polo governo tamén como Xefe de Estado. Se isto foi asi, a tentativa de desaloxar á nomenclatura do controlo directo da país sería a fin. (Mukhin, Ubiystvo, 604 & Ch. 13)

36. Para as reformas de Béria, tanto levadas a cabo como só propostas, utilicei os traballos de Kokurin e Pozhalov, Starkov, Knight, e Mukhin, Ubiystvo. Todos os livros recentes sobre Béria citados na bibliografia abordan tamén este tema.

37. No seu "Discurso Secreto", Khruchev tamén cualifica o "Compló dos Médicos" de fraude. Mais tivo o descaro de culpar a Béria, quen de feito fora quen comezara a investigación, mentres eloxiaba a Kruglov, xefe do NKVD responsábel deste complóe, a quen Khruchev restaurou no Comité Central, e que estaba presente mentres falaba Khruchev.

38. Hai probas de abondo para suxerir que Béria foi asasinado o dia da sua detención. O seu fillo Sergo Béria, nas suas memórias, escrebe que os funcionários lle dixeron que o seu pai non estaba presente durante o xuízo. Mukhin afirma que Baybakov, o único membro vivo do Comité Central de 1953, lle dixo que Béria estaba morto xa á altura do Pleno de xullo de 1953, pero os seus membros ainda non so sabian (Sergo Beria; Mukhin, Ubiystvo 375). Amy Knight, p.220, relata que Khruchev declarou duas veces que Béria fora asasinado o 26 de xuño de 1953, mudando máis tarde a sua versión. Suspeita-se que os documentos do xuízo de Béria foron "roubados" do seu arquivo, polo que nen a sua existéncia pode ser verificada (Khinshtein 2003). Porén, algúns investigadores, como Andrei Sukhomlinov (pp. 61-2), non consideran convincentes as probas sobre o asasinato de Béria.

39. A expresión "o maior roubo da história", é amplamente utilizada para descreber a "privatización" da riqueza criada e posuída colectivamente na URSS. Podemos ver uns cantos exemplos en: "The Russian Oligarchy: Welcome to the Real World," The Russian Journal, 17 de marzo de 2003, en http://www.russiajournal.com/news/cnews-article.shtml?nd=36013; Raymond Baker, Centre for International Policy, "A Clear and Present Danger," Australian Broadcasting Corp, 2003, en http://www.abc.net.au/4corners/stories/s296563.htm.

40. Desde novembro do 2005 preparo un artigo que documenta as mentiras de Khruchev no seu "Discurso Secreto", que preveo publicá-lo en fevreiro de 2006 cando se cumpren 50 anos do discurso de Khruchev.

41. Roy Medvedev, Let History Judge: The Origins and Consequences of Stalinism, menciona uns cantos casos nos que Stalin fai isto. Ver pp. 150, 507, 512, 538, 547 da edición de Knopf de 1971. Outros viron a luz desde a fin da URSS. Ver un exemplo no Diário de Dimitrov 1933-1949, pp. 66-67, editado e prologado por Ivo Banac. (New Haven, CT: Yale University Press, 2003)Notas adicionaisSobre o traballo de Yuri Zhukov:Até o dia de hoxe só existe un só ataque académico contra as teses de Zhukov, o da profesora Irina V. Pavlova "1937: Vybory kak mistsifikatsiia, terror kak real 'nost'" Voprosy Istorii 10, 2003 19-36. Pavlova é unha recalcitrante anticomunista da escola "totalitarista", cuxa hostilidade ideolóxica cara ao comunismo desacredita a sua investigación histórica. Como exemplo, minte sobre a investigación de Getty coa finalidade de desacreditá-lo. Pavlova escrebe propaganda, non história.O traballo de Pavlova é anterior a publicación de Inoy Stalin, e tan só menciona os artigos de Zhukov en KP. A crítica de Pavlova apoia-se na suposición de que os xuízos de Moscova, Tkhachesvki, etc., foron tapadeiras, e todas as campañas eleitorais e constitucionais unha montaxe para agachar a represión.Pavlova tamén afirma que, por mor de que o Soviet Supremo non tiña poder político real en 1936, as eleizóns tampouco lle proporcionarian ningún poder. Se por "poder" Pavlova entende a habilidade para acabar coa posición dominante na URSS do Partido Bolchevique e desfacer así o socialismo, evidentemente ten razón: é indudábel que Stalin non tiña nengunha intención de permitir unha contrarrevolución por meios constitucionais. Nen iso se permite en nengún país de democrácia burguesa. Mais se por "poder" entende capacidade para influenciar políticas estatais e exercer presións, dentro duns límites sobre políticas sociais específicas e sobre o mesmo Partido Bolchevique, é dicer, o tipo de poder que dan as eleizóns nas democrácias burguesas, entón seguramente estexa errada.Sobre Iuri Mukhin, Ubiystvo Stalina e Beria:Este livro de Mukhin é ignorado a miúdo por aqueles contrários ás suas conclusións, sobre a base de que fai comentários que puderan ser considerados antisemitas. Hai de dicer que Mukhin fai comentários contrários ao antisemitismo no mesmo livro. O presente traballo non tira nengún dado dos parágrafos nos que pudera aniñar o antisemitismo. Mukhin tamén ten posturas excéntricas sobre algúns dos temas non relacionados con este livro. Tampouco cito nengún deses traballos.Outro tanto deberia facer-se cando se citan a académicos anticomunistas: a sua ideoloxia anticomunista anticomunistas non impide que, en ocasións, podan apresentar enfoques de valor. E, desde logo, o anticomunismo está estreitamente relacionado co antisemitismo. Non sendo nen anticomunista nen xudeu, Mukhin amosa certa hostilidade contra os dous, máis tampouco se pode dicer que sexa un anticomunista e antisemita convencional.As análises de Mukhin das fontes primárias e secundárias son normalmente moi agudas, e eu fago uso delas cando o considero oportuno. Naturalmente, citar algunhas análises de Mukhin coas que un concorda, non implica acreditar coas análises que non se citan. Tampouco é Mukhin responsábel do uso que eu faga das suas investigacións. Comprobei cada referéncia aportada por Mukhin e todos os académicos aquí citados, agás no caso de fontes primárias, só a disposición de aqueles que traballan nos arquivos.

Bibliografia

Alikhanov, Sergei. "Bagazh na brichke." Kontinent. en http://www.kontinent.org/art_view.asp?id=2020Beria: Konets Kar'ery. Moscova: Izd. Politicheskoy Literatury, 1991.Beria, Lavrentii. Discurso no funeral de Stalin. En http://leader.h1.ru/beria.htm . Mukhin cita a versión orixinal publicada no Komsomolskaya Pravda, No. 59, 1953, pp. 1-3 (Ubiystvo, 282).Beria, Sergo. Moy Otets Lavrentii Beria. Orig. ed. Moscow: Sovremennik, 1994. Enhttp://www.duel.ru/publish/beria/beria.htmlBivens, Matt, and Jonas Bernstein. "Part 2: The Russia You Never Met." Johnson's Russia List #3068,24 February 1999. En http://www.cdi.org/russia/johnson/3068.htmlBrandenberger, David. "Stalin, the Leningrad Affair, and the Limits of Postwar Russocentrism," Russian Review 63 (2004), 241-255.Constitución de 1924: en ruso, . En inglés: in Rex A. Wade ed., Documents of Soviet History, vol. 3 Lenin's Heirs 1923-1925. Gulf Breeze, FL:Academic International Press, 1995; en http://users.cyberone.com.au/myers/ussr1924.htmlConstitución de 1936: en ruso, http://www.hist.msu.ru/ER/Etext/cnst1936.htm. En inglés, http://www.departments.bucknell.edu/russian/const/1936toc.html.Chuev, Feliks. Molotov. Poluderzhavniy Vlastelin. Moscow: OLMA-Press, 2000.Dimitrov, Georgi. The Diary of Georgi Dimitrov 1933-1949, ed. & intro. Ivo Banac. New Haven, CT: Yale University Press, 2003.Dobriukha, Nikolai. "Za Chto Lavrentiy Beria Vyshel iz Doveria." Izvestia Nauka. February 26, 2004. En http://www.inauka.ru/history/article38205.html."Fragmenty stenogramy dekabrskogo plenuma TsK VKP(b) 1936 goda", in Voprosy Istorii No. 1, 1995, 3-22.Genrikh IAgoda. Narkom Vnutrennikh Del SSSR. Sbornik documentov. Kazan', 1997.Getty, J. Arch."'Excesses are not permitted': Mass Terror and Stalinist Governance in the Late1930s." The Russian Review 61 (xaneiro de 2002), 113-138.
- - - , Origins of the Great Purges. The Soviet Communist Party Reconsidered, 1933-1938. London & New York: Cambridge Univ. Press, 1985.
- - - , "State and Society Under Stalin: Constitutions and Elections in the 1930s." Slavic Review50, 1 (Spring 1991), 18-35. Getty, J. Arch, and Oleg V. Naumov. The Road to Terror: Stalin and the Self-Destruction of the Bolsheviks, 1932-1939. New Haven: Yale U.P., 1999.Ilizarov, B.C. "Stalin. Shtrikhi k portretu na fone ego biblioteki i arkhiva." Novaia i Noveyshaia Istoriia, N. 3-4, 2000. En http://vivovoco.nns.ru/VV/PAPERS/ECCE/STALIB.HTM.Jansen, Mark, and Nikita Petrov, Stalin's Loyal Executioner: People's Commissar Nikolai Ezhov 1895-1940. Stanford: Stanford U.P., 2002. En http://www-hoover.stanford.edu/publications/books/ezhov.html.Khaustov, V.N, V.P. Naumov, N.C. Plotnikova, eds., Lubianka: Stalin i Glavnoe Upravlenie Gosbezopasnosti NKVD. 1937-1938. Moscova: "Materik", 2004.Khinshtein, Aleksandr. "Proshchai, Beria!" Moskovskii Komsomolets 9 de xaneiro de 2003, en http://nadzor.pk.ru/articles/showart.php?id=8579; verificado co orixinal en http://www.mk.ru/newshop/bask.asp?artid=59319.Khlystalov, Eduard. "Predateli s marshal'skimi zvezdami," Literaturnaia Rossia, No. 12, 28 de marzo 2003 e nº 13, 4 de abril 2003.En http://www.litrossia.ru/litrossia/viewitem?item_id=18376 e http://www.litrossia.ru/litrossia/viewitem?item_id=18394. Tamén en http://www.hrono.ru/text/2003/hly_predat.html.O Informe Secreto de Khruchev foi publicado moitas veces; eu utilicei a edición de Izvestiia TsK. KPSS No.3, 1989. En http://www.zvenigorod.ru/library/history/cccpsun/1989/3/128.htm.Kirilina, Alla. Neizvestnyi Kirov. StP & Moscow: "Neva"/ OLMA-Press, 2001.Kokurin, A.I and Pozhalov, A.I. "'Novyi Kurs' L.P. Beria", Istoricheskiy Arkhiv 4 (1996), 132-164.Knight, Amy. Beria: Stalin's First Lieutenant. Princeton: Princeton University Press, 1993.Lavrentiy Beria. 1953. Stenograma iul'skogo plenuma TsK KPSS I drugie dokumenty. Eds. V. Naumov,Iu. Sigachov. Moscow: Mezhdunarodniy Fond "Demokratiia," 1999.Leibowitz, Clement. The Chamberlain-Hitler Deal. Edmonton:Editions Duval, 1993.Lubianka. Stalin I VChK GPU OGPU NKVD. Ianvar' 1922-dekabr' 1936. Documenty. Moscova: 'Materik', 2003.Lubianka. Stalin I Glavnoe Upravlenie Gosbezopasnosti NKVD 1937-1938. Moscova: 'Materik', 2004.McNeal, Robert. "Trotsky's Interpretation of Stalin." Canadian Slavonic Papers 3 (1961), 87-97.Medvedev, Roy. Medvedev, Let History Judge: The Origins and Consequences of Stalinism. New York: Knopf, 1971.- - -, "Lichnaia biblioteka 'Korifeia vsekh nauk'." Vestnik RAN. No. 3 (2001), 264-7. En http://russcience.euro.ru/biblio/med01vr.htm.Medvedev, Zhores. "Sekretnyy naslednik Stalina." Ural (Yekaterinburg). 1999, No. 7. En http://www.art.uralinfo.ru/LITERAT/Ural/Ural_7_99/Ural_07_99_09.htm.Mukhin, Iu. Ubiystvo Stalina i Beria. Moscova: Krymskii Most-9D, 2003.Nekrasov, V.F. Beriia: Konets Kar'ery. Moscova: Politizdat, 1991.Nevezhin, V. A. Zastol'nye Rechi Stalina. Dokumenty i Materialy. [Stalin's Table Talk] Moscova: AIRO-XX; St. Petersburg: Bulanin, 2003.O'Meara, Kelly Patricia. "Looting Russia's Free Market." Insight, 2002. En http://www.findarticles.com/p/articles/mi_m1571/is_32_18/ai_91210681.Order No. 00447: in Lubianka B , No. 151, 273-281; tamén en http://www.memorial.krsk.ru/DOKUMENT/USSR/370730.htm.Pavlova, Irina V. "1937: vybory kak mistifikatsiia, terror kak real'nost'." Voprosy Istorii. No. 10, 2003, pp. 19-37.Politburo TsK VKP(b) i Sovet Ministrov SSSR 1945-1953. Ed. Khlevniuk, O., et al. Moscova: ROSSPEN, 2002.Pyzhikov, Aleksandr. "Leningradskaia gruppa: put' vo vlasti (1946-1949)", Svobodnaia Mysl' 3 (2001), 89-104.Rossiia I SSSR v voynakh XX veka. Potery vooruzhennykh sil. Statisticheskoe issledovanie. Moscova, 'OLMA-Press', 2001. Tamén en http://www.soldat.ru/doc/casualties/book/.Simonov, Konstantin. Glazami cheloveka moego pokoleniia. Razmyshleniia o I.V.Staline. Moscova: Novosti, 1988.Stalin, Joseph. "Vystuplenie I.V. Stalina na Rasshirennom Zasedanii Voennogo Soveta pri NarkomeOborony," Istochnik 3 (1994), 72-88. Unha significativamente distinta versión en Lubianka, No. 92, 202-209.- - -, "On the Draft of the Constitution of the USSR." In Russian: Collected Works, vol. 14. En http://stalin1.boom.ru/14-21.txt; en inglés, en J.V. Stalin, Problems of Leninism. ForeignLanguages Press, Peking 1976, 795-834, en http://ptb.lashout.net/marx2mao/Stalin/SC36.html.- - - , The Stalin-Howard Interview. NY: International Publishers, 1936. En http://stalin1.boom.ru/14-2.htm (in Russian).- - - , Report to 17th Party Congress, 26 de xaneiro de 1934. Enhttp://www.geocities.com/CapitolHill/Parliament/7345/stalin/13-27.htm (in Russian); en inglés en J.V. Stalin, Problems of Leninism. Foreign Languages Press, Peking 1976, 671-765; tamén en http://ptb.lashout.net/marx2mao/Stalin/SPC34.html.- - -, Zakluchitel'noe slovo na plenume tsentral'nogo komiteta VKP(b) 5 marta 1937 goda (stenograficheskii variant). En http://www.geocities.com/CapitolHill/Parliament/7345/stalin/14-9.htm.- - -, Zastol'nye Rechi Stalina. Dokumenty i Materialy. [Stalin's Table Talk] Moscova: AIRO-XX; St. Petersburg: Bulanin, 2003.
- - -, Rech' I.V. Stalina Na Plenume TsK KPSS 16 Oktiabria 1952 goda. (Speech at Plenum of the Central Committee of the KPSU October 16 1952). Unha publicación non oficial en http://www.kprf.ru/analytics/10828.shtml.Starkov, Boris. "Sto Dney 'Lubyanskogo Marshala,'" Istochnik 4 (1993), 82-90.Sukhomlinov, Andrei. Kto vy, Lavrentii Beria? Neizvestnye stranitsy ugolovnogo dela. Moscova: Detektiv-Press, 2004.Thurston, Robert W. "Fear and Belief in the USSR's 'Great Terror': Response To Arrest, 1935-1939." Slavic Review 45 (1986), 213-234.- - -, "On Desk-Bound Parochialism, Commonsense Perspectives, and Lousy Evidence: A Reply to Robert Conquest." Slavic Review 45 (1986), 238-244.- - -, "Social Dimensions of Stalinist Rule: Humor and Terror in the USSR, 1935-1941." Journal of Social History 24, No. 3 (1991) 541-562.- - -, Life and Terror in Stalin's Russia. New Haven: Yale University Press, 1996.Tragediia Sovetskoy Derevni. Kollektivizatsiia I Raskulachivanie. Documenty I Materialy. 1927-1939. Tom 3. Konets 1930-1933. Moscow: ROSSPEN, 2001.Williamson, Anne. "The Rape of Russia." Testimony before the Committee on Banking and Financial Services of the U.S. House of Representatives, 21 de setembro de 1999. En http://www.russians.org/williamson_testimony.htm.Yakovlev, A.S. Tsel' Zhizni. Zapiski Aviakonstruktora. M. 1973. Chapter 20, "Moskva v oborone," http://militera.lib.ru/memo/russian/yakovlev-as/20.html.Zakharov, Aleksandr. "'Prigovor privedion v ispolnenie.'" Krasnay Zvezda 20 de decembro de 2003. En http://www.redstar.ru/2003/12/20_12/6_01.html.Zhukov, Iurii. Inoy Stalin. Politicheskie reformy v SSSR v 1933-1937 gg. Moscova:"Vagrius," 2003.- - - , "Iosif Stalin: diktator ili liberal?" Komsomolskaya Pravda, 3 de decembro de 2002. Transcrición telefónica. En http://www.kp.ru/daily/22927/9/print/.- - - , "Kul'tovaia mekhanika," Literaturnaya Gazeta No. 9, 5-11 de marzo de 2003. En http://www.lgz.ru/archives/html_arch/lg092003/Polosy/art15_1.htm.- - - , "Stalin ne nuzhdalsia v partii vlasti," Politicheskiy Zhurnal, Arkhiv No 15 (1-26 de abril de 2004. En http://www.politjournal.ru/index.php?action=Articles&dirid=50&tek=1114&issue=31.- - -, "Repressii I Konstitutsiia SSSR 1936 goda." Voprosy Istorii. 2002, No. 1, pp. 3-26.- - -, Tayny Kremlia: Stalin, Molotov, Beria, Malenkov. Moscova: Terra-Knizhnyy Klub, 2000.- - -, "Zhupel Stalina", Komsomolskaya Pravda, November 5, 6, 12, 13, 14, 15, 19, 20, 2002. Tamén en internet en http://www.x-libri.ru/elib/smi__958/.Bibliografia adicional para a Parte SegundaChilachava, Raul'. Syn Lavrentiia Beria rasskazyvaet Kiev: Inkopress, 1992.Dobriukha, Nikolai. "Otsy I otchimy 'ottepeli'." Argumenty I Fakty, 18 de xuño de 2003. En http://www.aif.ru/online/air/1182/10_01Koshliakov, Sergei. "Lavrentiia Beria rasstreliali zadolgo do prigovora." Vesti Nedeli 29 de xuño de 2003. En http:// www.vesti7.ru/archive/news?id=2728Prudnikova, Elena. Beria. Prestupleniia, kororykh ne bylo. St. Petersburg: Neva, 2005.Prudnikova, Elena. Stalin. Vtoroe Ubiystvo. St.Petersburg: Neva, 2003.Pyzhikov, A. "N.A. Voznesenskii o perspektivakh poselvoennogo obnovleniia obshchestva."En http://www.akdi.ru/id/new/ek5.htmRubin, Nikolai. Lavrentii Beria. Mif I Rea'nost'. Moscow: Olimp; Smolensk: Rusich, 1998.Service, Robert. Stalin. A Biography. Cambridge, MA: Belknap Press, 2004.Smirtiukhov, Mikhail. Entrevista, Kommersant-Vlast', 8 de fevreiro de 2000. En http://www.nns.ru/interv/arch/2000/02/08/int977.htmlSul'ianov, Anatolii. Beria: Arestovat' v Kremle. Minsk: Kharvest, 2004.Toptygin, Aleksei. Lavrentii Beria. Moscova: Yauza, Eksmo, 2005.